Kawa to najprawdopodobniej najpopularniejszy napój świata oraz najchętniej stosowana używka- świadczy o tym chociażby fakt, jak dużo osób jest od niej uzależnionych i w jak ogromnych ilościach spożywa ją na co dzień. Można przygotowywać ją na wiele różnych sposób, wyróżniamy również szeroką gamę rodzajów tego napoju. Ciężko jednak odpowiedzieć sobie jasno na zasadnicze pytanie- jaka jest dobra kawa? Czym cechuje się taki produkt? Jakie musi spełniać warunki, aby była to kawa wysokiej jakości?
Dlaczego pijemy kawę?
Główną właściwością kawy, która sprawia, że sięga po nią tyle osób, jest oczywiście jej zdolność do pobudzania układu nerwowego. Pozwala to na stymulację umysłową, poprawę koncentracji oraz wzmożenie skupienia. Niweluje również poziom zmęczenia oraz pomaga się rozbudzić.
Spożywanie kawy wykazuje również szereg innych pozytywnych działań. Po pierwsze, dobra kawa jest zwyczajnie smaczna, aromatyczna, a jej picie to świetny sposób na relaks oraz dostarczenie sobie przyjemności. W pewnym zakresie, kawa niesie ze sobą dużo właściwości prozdrowotnych. Usprawnia ona krążenie krwi w organizmie, wspomaga poziom jego natlenowania, przyspiesza metabolizm organizmu oraz przyczynia się do szybszego spalania tkanki tłuszczowej. Zawiera również dużo substancji antyutleniających, które przyczyniają się do zmniejszania stanów zapalnych oraz ograniczają ryzyko rozwoju chorób nowotworowych. Ponadto, osoby regularnie pijące kawę rzadziej zapadają na choroby układu krążenia oraz schorzenia wątroby.
Rodzaje kawy
Ulubiona kawa jest kwestią mocno indywidualną i zależy od osobniczych upodobań każdego człowieka. Jednakże, aby odpowiedzieć sobie na pytanie, jaka jest dobra kawa, należy najpierw wymienić i scharakteryzować jej rodzaje. Najogólniej mówiąc, kawę możemy podzielić na białą oraz czarną.
Termin “kawa biała” oznacza po prostu kawę z dodatkiem mleka, stosowanym w różnych stężeniach i stosunkach. W obrębie tej nazwy, możemy wymienić kawę latte (przyrządzaną poprzez połączenie jednej procji espresso z podwójną porcją spienionego mleka), cappuccino (charakteryzujące się mniejszą ilością mleka niż w przypadku latte oraz bardziej kremową konsystencją), flat white (zawierająca taką samą porcję tłustego mleka oraz espresso), macchiato (zawierającą bardzo małą, symboliczną ilość mleka), latte macchiato (o większej ilości piany oraz mniejszej porcji espresso niż w przypadku tradycyjnej kawy latte).
Kawa czarna opiera się na obecności espresso otrzymywanego z parzenia zmielonych ziaren kawy pod wysokim ciśnieniem. W obrębie tej kategorii wyróżniamy także podwójne espresso, ristretto (espresso o mniejszej objętości niż tradycyjna odmiana), lungo (espresso zawierające większą ilość wody), americano (kawa zawierająca espresso i wodę w proporcji 1:1), long black (nieco słabsza od americano) oraz kawę filtrowaną (o łagodniejszym smaku niż espresso).
Sposoby przygotowania kawy
Wyróżniamy kilka różnych metod parzenia kawy. W zależności od wybranej techniki, możemy otrzymać napój o specyficznych walorach smakowych oraz cechach aromatu.
Pierwszą metodą jest zaparzenie kawy rozpuszczalnej (wystarczy zalać zmielone ziarna wrzątkiem). Jest to najprawdopodobniej najszybsze i najwygodniejsze rozwiązanie, w efekcie nie otrzymujemy jednak kawy o najlepszym możliwym smaku. Drugim rozwiązaniem jest skorzystanie z kawiarki, która stanowi jedno z bardziej przystępnych cenowo urządzeń przeznaczonych do przygotowywania kawy. Można również skorzystać z maszyny typu chemex- parzenie kawy za jej pośrednictwem odbywa się przy użyciu metody przelewowej. W efekcie, otrzymujemy kawę o delikatnym i subtelnym smaku.
Kolejnym rozwiązaniem jest zaparzenie kawy przy użyciu ekspresu kolbowego, korzystając z metody wysokociśnieniowej. Jet to dosyć zaawansowane urządzenie, cechujące się również stosunkowo wysoką ceną. Pozwala jednak na otrzymanie pysznej kawy o kremowej konsystencji. Możemy zaparzyć kawę także pryz użyciu syfonu oraz drippera- te urządzenia produkują bardzo delikatną kawę. Innym rozwiązaniem jest skorzystanie z takich maszyn, jak aeropress oraz french press.
Gatunek kawy a jakość spożywanego napoju
98% produkcji kawy na świecie opiera się na uprawie dwóch podstawowych gatunków kawy- jest to arabica i rousta. Wśród tych dwóch, pod względem popularności zdecydowanie dominuje arabika, odznacza się ona łagodniejszym smakiem oraz mniej kwaskowatymi walorami. Ponadto, w napoju przygotowywanym na bazie ziaren wspomnianego gatunku, łatwo można wyczuć nuty korzenne oraz czekoladowe. Robusta jest tańsza, bardziej wydajna oraz zawiera większe stężenie kofeiny. Ponadto, odznacza się charakterystycznym smakiem- wyczuwalna jest głównie swoista goryczka oraz ostra nuta.
Do innych gatunków kaw zaliczamy oprócz tego libericę (stosunkowo słabo oceniany smak sprawia, że najczęściej stanowi ona dodatek do tanich mieszanek kawowych) oraz excelsę (o wyższym koszcie zakupu, ale i o lepszych walorach smakowych). Ostatnim gatunkiem, o którym warto wspomnieć jest stenyphylla (bardzo podobnej do arabici, jednakże jej uprawa jest o wiele bardziej żmudna i skomplikowana).
Dobra kawa ziarnista – cechy dobrej kawy
Jak można wywnioskować z powyższych informacji, rodzajów kaw oraz metod ich przygotowania jest naprawdę mnóstwo. Jest to produkt niezwykle zróżnicowany, dlatego ciężko określić, co tak naprawdę najbardziej świadczy o jakości omawianego napoju. Czym cechuje się dobra kawa?
Przede wszystkim, powinna oznaczać się ona wysoką esencjalnością- mówić prościej, otrzymany napój powinien zawierać najważniejszą esencję otrzymaną z ziaren kawy, która przedostała się do naparu podczas jego parzenia. Drugim punktem jest miejsce pochodzenia ziaren kawy. Uważa się bowiem, że ziarna kawowca o najwyżej jakości uprawiane są głównie w niektórych krajach ameryki południowej i środkowej (kolumbii, meksyku, brazylii, gwatemali, ekwadorze), azji (wietnamie, indonezji) oraz afryce (etiopii). Jest to uwarunkowane odpowiednim klimatem panującym we wspomnianych rejonach. Dobra palarnia kawy to miejsce gromadzące w swoim asortymencie kawę różnego pochodzenia, z wielu gatunków świata.
Oczywiście, każdy posiada indywidualne preferencje dotyczące smaku, inni wolą kawę czarną, drudzy białą, niektórzy uwielbiają napój o delikatnych walorach, inni mocną. Najważniejsze jest jednak, aby kawa odznaczała się wyraźnie wyczuwalnymi nutami smakowymi, nie była “lurą”. Dobra kawa ziarnista odznacza się jednolitym sposobem obróbki, naturalnym i czystym smakiem oraz brakiem wad w postaci defektów. Proces jej produkcji opiera się zawsze na równomiernym oraz wydajnym i efektywnym mechanizmie opalania kawy. Dobra kawa ziarnista powinna być ponadto zamknięta w szczelnym opakowaniu.
Co jeszcze świadczy o jakości kawy?
Najzdrowsza kawa to ta, która zawiera jak najniższą zawartość kofeiny. Jest to ważny czynnik, który należy wziąć pod uwagę przy wyborze ziaren. Pod tym względem, najlepsza będzie więc arabika lub robusta.
Nie warto także kupować mieszanek kaw, bo najprawdopodobniej w takim produkcie znajdziemy wiele różnych gatunków ziaren, każdy o różnym poziomie palenia. To z kolei znacząco wpływa na czystość oraz jednolitość smaku otrzymanego napoju i może prowadzić do obniżenia walorów smakowych oraz aromatycznych przygotowanej kawy. Dobra kawa powinna posiadać na swoim opakowaniu jasne oznaczenie zawartości danego gatunku oraz być odpowiednio zabezpieczona przed zepsuciem. Powinna zostać również zmielona tuż przed jej zaparzeniem. Dobra kawa nie może być również produktem zwietrzałym.
W końcu, idealna kawa dla ciebie musi zwyczajnie ci smakować oraz wpasowywać się w twój indywidualny gust. Warto nie zamykać się tylko na jeden smak, ale próbować różnych kaw, pochodzących z ziaren wszelakich gatunków. Przydatne może być eksperymentowanie ze zróżnicowanymi dodatkami do kawy, które potrafią nadać jej całkiem nowego oblicza, jeżeli chodzi o walory smakowe. Warto spróbować także kawy przygotowanej na różne sposoby i porównać- przykładowo- napój przyrządzony za pomocą ekspresu oraz kawiarki.